– W tym roku przypada 30. rocznica tego ważnego wydarzenia. Chcieliśmy uczcić ją w sposób szczególny. Ale nie zakładaliśmy, że będzie to oznaczało obchody w czasach pandemii! – mówi Rafał Trzaskowski, prezydent Warszawy. - Mimo ograniczeń, uczcijmy w naszych miastach, miejscowościach i wsiach pierwsze w pełni wolne wybory samorządowe z 1990 r. Uczcimy tę rocznicę głównie zdalnie, ale jednak wspólnie. Ta wspólnota i solidarność to nasz największy kapitał. Na tym fundamencie zbudowaliśmy 30 lat naszych wspólnych sukcesów, na nim budujmy naszą przyszłość.
Epidemia sprawiła, że z wielu planowanych aktywności samorządy musiały zrezygnować, wiele przenieść do sieci, a jeszcze kolejne przeprowadzać w warunkach nadzwyczajnych – w maseczkach, rękawiczkach, zachowując dwumetrowe odstępy.
Wybory 27 maja 1990 były pierwszymi w pełni wolnymi wyborami w powojennej historii Polski – nie ograniczały ich żadne dodatkowe warunki, jak w przypadku kluczowych wyborów 4 czerwca 1989 roku. Miały też miejsce jeszcze przed pierwszymi powszechnymi wyborami prezydenckimi. Były więc nie tylko ważnym wydarzeniem w historii polskich samorządów, ale też kluczowym z perspektywy demokratycznej transformacji po roku 1989 i upadku komunizmu.
30 lat samorządności to trzy dekady ogromnej pracy mieszkańców i samorządowców, to wielka lekcja samodzielnego decydowania o naszym najbliższym otoczeniu. 27 maja 1990 r. odbyły się wybory, które zmieniły Polskę. Od tego czasu, wspólnie z mieszkańcami naszych małych ojczyzn, budujemy miasta i miejscowości. Tworzymy społeczeństwo obywatelskie, na co dzień pracujemy z organizacjami pozarządowymi, razem z obywatelami rozwijamy systemy współpracy i współzarządzania. 30-lecie polskiej samorządności to zatem okazja, aby podsumować co się przez ten czas udało.
Z okazji 30-lecia odrodzenia polskiej samorządności zaplanowane były wystawy, eksperckie debaty, warsztaty i wycieczki edukacyjne. Jednak w czasie stanu epidemicznego miasta i wsie organizują obchody w nowej formule.
Z okazji ogólnopolskich obchodów 30-lecia wyborów samorządowych przedstawiciele władz Warszawy oraz gmin ościennych 21 maja posadzili symboliczne jabłonie w parku Pole Mokotowskie. Sad będzie przypominał o pierwszych, w pełni wolnych wyborach majowych z 1990 r.
Posadzenie 50 jabłoni u zbiegu ul. Wawelskiej i al. Niepodległości to część świętowania 30. rocznicy pierwszych wyborów do rad gmin i ustawy o samorządzie terytorialnym. Ustawa została uchwalona 8 marca 1990 r., a weszła w życie 26 maja tego samego roku.
– Z samorządów w dużej mierze wyrosła później demokratyczna, europejska Polska. Owoce tej wieloletniej pracy i dynamicznego rozwoju widzimy na każdym kroku – w naszych wsiach, miasteczkach, miastach. Tak jak „Solidarność” przez wielkie „S” przyczyniła się do zbudowania samorządnej Polski po roku 1989, tak nasza współczesna – nowa solidarność, może nam pomóc w dźwignięciu się z obecnego kryzysu, związanego z koronawirusem – mówi Rafał Trzaskowski, prezydent Warszawy.
– Za nami 30 lat naprawdę gigantycznego sukcesu, chyba bez precedensu w historii Polski. Niech ten sad samorządności i te jabłonki będą symbolem tego, że to, co dobre, wyrasta z nas, z naszych małych ojczyzn – mówi Ewa Malinowska-Grupińska, przewodnicząca Rady m.st. Warszawy.
Kilka dni temu na murze przy metrze Centrum, na tzw. patelni, powstał wyjątkowy mural, upamiętniający 30. rocznicę odrodzenia polskiej samorządności. Mieszkańcy mogą go podziwiać do 7 czerwca.
Mural skupia w sobie kilka opowieści. Z jednej strony odwołujemy się do celebracji dwóch wydarzeń: wypadającej 27 maja br. rocznicy 30-lecia wyborów samorządowych i przypadającego na 4 czerwca Święta Warszawy, z drugiej natomiast prezentuje ciągle aktualne nastroje. Ilustracja powstała na początku izolacji, kiedy większość z nas oglądała miasto z perspektywy własnego mieszkania albo podczas wyjść pierwszej potrzeby.
Święto Warszawy przypada na początek czerwca i początek lata. I chociaż świętowanie z założenia powinno się kojarzyć ze wspólnym przeżywaniem radości, a my jesteśmy teraz osobno, to połączyliśmy te dwa tematy – wspólnoty i izolacji, tworząc ilustrację "Do zobaczenia!" – pocztówkę z nadzieją na spotkanie i ponowne odkrywanie miasta.
