Od lat w Warszawie zachęcamy dzieci do aktywnego docierania na lekcje do szkoły. Kolejne edycje kampanii Rowerowy Maj przynoszą rekordy frekwencji, coraz więcej dzieci wybiera rower, hulajnogę lub inny aktywny środek transportu jadąc do szkoły.
Spoglądając na kolejne rekordowe wyniki Rowerowego Maja wiemy, że dla uczniów warszawskich szkół majowa aktywność już nie jest wyzwaniem, a przyjemną codziennością. Co się jednak dzieje, kiedy Rowerowy Maj się kończy? Zbadaliśmy to.
W kwietniu, przed rozpoczęciem kampanii Rowerowy Maj ponad 28 tysięcy warszawskich uczniów biorących w niej udział usłyszało trzy pytania:
1. W jaki sposób dotarłaś/ dotarłeś dzisiaj do szkoły?
2. Z kim dzisiaj odbyłaś/odbyłeś drogę do szkoły?
3. Jaki sposób dotarcia do szkoły uważasz za najlepszy?
Po kwietniu nadszedł maj, czyli czas aktywnych dojazdów na rowerach, hulajnogach, rolkach, deskorolkach. Do takich podróży motywowaliśmy kampanią Rowerowy Maj, podczas której za każdy aktywny dojazd na zajęcia uczniowie otrzymywali naklejki. Kampania ma na celu promocję zrównoważonych środków transportu i wyrabianie zdrowych nawyków nie tylko w maju, ale przez cały rok. Więc w czerwcu badanie powtórzyliśmy, by sprawdzić efekty kampanii.
Prym wiedzie rower
Dzięki nauczycielom i wolontariuszom w kwietniu 2023 roku zebraliśmy odpowiedzi od ponad 28 tys. uczniów ze 138 szkół podstawowych. Z kolei w czerwcowej ankiecie wzięło udział ponad 11 tys. uczniów z 79 szkół.
Wyniki? Większość uczniów dociera do szkoły aktywnie (pieszo, rowerem, hulajnogą, na rolkach/wrotkach, czy deskorolce) – aż 78% badanych. Jeszcze więcej dzieci wskazało taki sposób dotarcia do szkoły jako preferowany – aż 87%. Wśród tych preferencji prym wiedzie rower, który cieszy się szczególnym zainteresowaniem wśród uczniów warszawskich szkół podstawowych. Taką odpowiedź wybrało 44% ankietowanych.
W kwietniu aktywnie, tzn. na rowerze, na hulajnodze tradycyjnej, na deskorolce lub na rolkach, wrotkach docierało do szkół 22% uczniów. Z kolei w czerwcu już aż 48% uczniów zadeklarowało, że dojeżdża aktywnie. Uwzględniając także podróże piesze, odsetek aktywnych metod dotarcia do szkoły wyniósł 64% w kwietniu i 78% w czerwcu. Środki transportu wymagające aktywności są najczęściej wybieranym sposobem transportu, a wzrost między kwietniem a czerwcem może świadczyć o tym, że kampania ma realny wpływ na decyzje uczniów i ich opiekunów.
Czego chcą uczniowie?
Porównując wyniki, widać że część uczniów chciałaby docierać aktywnie do szkoły, ale z różnych przyczyn tego nie robi. Można sądzić, że powodem może być brak odpowiedniej infrastruktury. Wyniki jednak nie potwierdzają tej tezy. Przeanalizowaliśmy infrastrukturę kołową i rowerową wokół szkół z najwyższymi i najniższymi wynikami i skorelowaliśmy z wynikami z kampanii oraz badania. Z tej analizy wynika, że obecność infrastruktury rowerowej w okolicy placówki nie współwystępuje z wyższą aktywnością mobilną wśród uczniów.
Dojazd autem mniej popularny
Badanie pokazuje, że młodzi warszawiacy nie są zwolennikami dojazdów do szkoły samochodem. W czerwcowym badaniu 14% uczniów dotarło do szkoły samochodem, ale zaledwie 6% deklarowało, że chciałoby w ten sposób dojeżdżać. Mitem jest więc przekonanie o tym, że dowożenie dzieci samochodem jest dominującą metodą transportu do szkoły.
Mimo tego, nawet niewielki odsetek kierowców to nadal nawet kilkadziesiąt aut podjeżdżających w tym samym momencie pod szkołę, co może być niebezpieczne dla pozostałych dzieci. Dlatego ZDM realizuje zmiany wokół szkół w ramach programu „Droga na szóstkę”. Jego celem jest poprawa bezpieczeństwa ruchu drogowego w rejonie szkół podstawowych oraz wspieranie aktywnej mobilności najmłodszych. „Szkolne ulice” realizują ten cel poprzez czasowe zamknięcie przyszkolnych ulic dla ruchu samochodowego, tak by ostatni odcinek drogi do szkoły przebiegał bez ryzyka. Więcej na temat programu przeczytasz na stronie podstronie Droga na szóstkę.
Badanie wykazało także ciekawe zależności wieku i metod docierania do szkoły. W starszych klasach mniej uczniów dojeżdża na zajęcia, zarówno aktywnie, jak i samochodem. Częściej docierają za to pieszo oraz komunikacją miejską. Wyjaśnieniem takiej zależności może być towarzystwo osoby dorosłej w drodze do szkoły. Większość podróży solo praktykowanych jest przez uczniów klas 4-8, natomiast dzieci z klas 0-3 najczęściej docierają do szkoły z rodzicem lub opiekunem.
Co przyniesie jesień?
To jeszcze nie koniec badania. W październiku nauczyciele i wolontariusze po raz kolejny zadadzą na forum klas trzy pytania, aby sprawdzić jak wyniki kształtować będą się jesienią. Badanie będzie kontynuowane przy okazji kolejnych kampanii Rowerowy Maj w Warszawie, dzięki czemu będziemy mogli sprawdzić rok do roku jak zmieniają się decyzje i preferencje transportowe młodych warszawiaków. Samo badanie nie jest celem samym w sobie. Jego wyniki będziemy wykorzystywać przy projektowaniu działań związanych w zakresie zrównoważonej mobilności.
