Warszawa od wielu lat prowadzi konsekwentną politykę klimatyczną, opartą na obniżaniu emisji gazów cieplarnianych, zwiększaniu efektywności energetycznej i adaptacji do zmiany klimatu. Działania te dotyczą wielu obszarów funkcjonowania miasta i wymagają szerokiej wiedzy eksperckiej z różnych dziedzin, dlatego są realizowane przez różne miejskie podmioty. Stolica bierze też udział w coraz większej liczbie proklimatycznych projektów i inicjatyw o charakterze interdyscyplinarnym. Aby skuteczniej koordynować te działania na poziomie ogólnomiejskim, Prezydent m.st. Warszawy powołał Zespół do spraw klimatu. W jego skład wchodzą przedstawiciele różnych biur Urzędu m.st. Warszawy oraz innych miejskich podmiotów. Charakter i forma zespołu mają też ułatwić wzajemną wymianę informacji i doświadczeń.
– W Warszawie od lat działamy intensywnie na rzecz walki z kryzysem klimatycznym. Jako jedno z pierwszych miast w Polsce zapowiedzieliśmy osiągnięcie neutralności klimatycznej najpóźniej do roku 2050. Przyjęliśmy i realizujemy Zieloną Wizję Warszawy - czyli mapę drogową dojścia do tego ambitnego celu – mówi Rafał Trzaskowski, prezydent m.st. Warszawy i przewodniczący Komisji Środowiska, Zmian Klimatu i Energii w Europejskim Komitecie Regionów. – W ramach finansowanego z pieniędzy unijnych Kontraktu Klimatycznego będziemy realizować pionierskie rozwiązania w dwóch dzielnicach - na Ursynowie i Pradze-Południe. Dzięki temu do 2030 r. w obu z nich zamierzamy ograniczyć szkodliwe emisje o minimum 80 proc. – dodaje.
Główne kierunki działania
Warszawa chce wyznaczać trendy w działaniach na rzecz klimatu. Stolica już teraz jest członkiem organizacji międzynarodowych aktywnych na tym polu. Miasto przyjęło również Strategię adaptacji do zmian klimatu oraz Zieloną Wizję Warszawy, czyli mapę drogową dojścia do neutralności klimatycznej i główny dokument wyznaczający kierunki oraz cele polityki klimatycznej stolicy.
Zielona Wizja poprzez długoterminowe kierunki działań i 27 konkretnych działań krótkoterminowych wskazuje, co musi zrobić miasto, by obniżyć emisję gazów cieplarnianych. Dokument opiera się na 6 głównych obszarach: infrastrukturze energetycznej, budynkach, planowaniu przestrzennym i błękitno-zielonej infrastrukturze, transporcie, odpadach komunalnych, budowie kapitału społecznego i integracji.
Realizacja tych działań wymaga dobrego planowania, koordynacji na poziomie całego miasta oraz poszukiwania różnych źródeł finansowania inwestycji.
Działania dla całego miasta
Warszawa już teraz podejmuje realne działania, które przekładają się na zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych i adaptację do zmian klimatu. Jednym z nich są kolejne inwestycje w Warszawski Transport Publiczny. Sukcesywnie rozwija się metro, powstają nowe trasy tramwajowe, coraz bardziej ekologiczny staje się też tabor. Zgodnie z planami do 2030 r. aż o połowę zmniejszy się liczba autobusów o napędzie konwencjonalnym. Dziś po stołecznych ulicach jeżdżą 353 autobusy gazowe, 162 elektryczne i 70 hybrydowych. Bardziej przyjazne dla klimatu są też pociągi Impuls 2, z których od 2022 r. mogą korzystać pasażerowie warszawskiej SKM.
Miasto mocno inwestuje też w odnawialne źródła energii. Na ponad 200 miejskich budynkach działają instalacje fotowoltaiczne. Z podobnych rozwiązań korzystają też warszawscy wodociągowcy, choć główne odnawialne źródło energii dla spółki stanowi biogaz wytwarzany w procesie fermentacji osadów ściekowych. W ubiegłym roku stołeczny MPWiK z odnawialnych źródeł zaspokoił niemal 1/3 rocznego swojego zapotrzebowania na energię.
Warszawa udziela również dofinansowania na montaż instalacji OZE przez mieszkańców. Tylko w ciągu ostatnich 5 lat przyznano ponad 4 tys. takich dotacji. Na miejskie wsparcie mogą liczyć również warszawiacy, którzy chcą zlikwidować nieekologiczne źródło ogrzewania. W ciągu ostatnich kilku lat liczba kopciuchów w mieście spadła o ponad 80 procent.
Stolica zazielenia też miejską przestrzeń. Tylko w ubiegłym roku miejskie jednostki posadziły około 100 tys. drzew. Coraz częściej roślinność zastępuje też betonowe nawierzchnie. Taką metamorfozę w ostatnim czasie przeszedł m. in. Skwer Integrator na Bielanach.
Spojrzenie lokalne
Warszawa uczestniczy również w pionierskich inicjatywach, które mają pomóc wypracować konkretne rozwiązania na rzecz neutralności klimatycznej, możliwe do wdrożenia w innych miastach. Jedną z nich jest Misja Komisji Europejskiej 100 neutralnych dla klimatu i inteligentnych miast do 2030. Kluczowym elementem misji jest tzw. Miejski Kontrakt Klimatyczny czyli deklaracja przyspieszenia działań na rzecz neutralności klimatycznej wraz z konkretnym planem działań i planem inwestycyjnym. W przypadku stolicy Kontrakt Klimatyczny przekłada założenia Zielonej Wizji Warszawy na poziom lokalny. Nowe rozwiązania w jego ramach testowane będą w dwóch dzielnicach: na Ursynowie i Pradze-Południe.
Druga z tych dzielnic bierze udział również w projekcie NEEST, realizowanym w ramach Misji KE. Projekt ten zakłada stworzenie innowacyjnych rozwiązań w zakresie kompleksowej termomodernizacji różnych typów budynków (np. bloku z wielkiej płyty, zabytkowej kamienicy czy domku jednorodzinnego) oraz zagospodarowania ich otoczenia. Wypracowane modelowe rozwiązania mogłyby być wdrożone również w innych lokalizacjach. W projekcie tym poza Warszawą biorą udział również 4 inne polskie miasta(Kraków, Łódź, Rzeszów i Wrocław).
Rolą Zespołu do spraw klimatu będzie koordynowanie tego typu inicjatyw i projektów oraz rekomendowanie prezydentowi kolejnych działań na rzecz zrównoważonego rozwoju i osiągnięcia neutralności klimatycznej.
