– Od wielu lat słyszymy, jak ważna jest potrzeba demokratyzacji, edukacji uczniów w zakresie ich praw i obowiązków. Żeby to się dobrze działo, potrzebna jest osoba, która będzie rzecznikiem praw uczniowskich. W wielu miastach samorządy podjęły to wyzwanie. Chcemy korzystać z tych dobrych wzorców. Dlatego dziś powołuję zespół, który wypracuje ustawę o rzeczniku praw uczniowskich. Sama ustawa inspirowana jest Warszawą, bo Warszawa realizuje dobre projekty – również na rzecz osób młodych. I warszawski rzecznik praw uczniowskich był dla nas inspiracją, jak dobrze funkcjonować i jak dobrze wspierać prawa uczniowskie – zapowiedziała Barbara Nowacka, ministra edukacji.
Ministra Nowacka dodała również, że powołany przez MEN zespół jest bardzo różnorodny: są w nim eksperci, praktycy, prawnicy oraz nauczycielki i nauczyciele z różnych części Polski z różnymi doświadczeniami – również samorządowymi.
– Warszawa wyznacza trendy w edukacji, dlatego już w 2022 roku powołałem Warszawskiego Rzecznika Praw Uczniowskich. Odpowiadamy za 500 szkół i prawie ćwierć miliona uczniów i uczennic. To właśnie młodzi ludzie mówili nam o potrzebie powołania Rzecznika Praw Uczniów, a my to zrobiliśmy – podkreślił Rafał Trzaskowski, prezydent m.st. Warszawy. – To niesłychanie istotne, aby młodzi ludzie mieli kogoś, do kogo mogą się zwrócić w momencie, kiedy ich prawa są naruszane, kiedy w szkole występuje np. brak tolerancji. Dlatego Warszawa wprowadziła to stanowisko. Cieszę się, że pani minister zdecydowała się, by ten przykład posłużył do wprowadzenia bardzo podobnych rozwiązań w skali całego kraju – dodał.
Potrzebę utworzenia funkcji Warszawskiego Rzecznika Praw Uczniowskich (WRPU) zgłosiło ponad 70 proc. uczniów, którzy wzięli udział w badaniu Młodzieżowej Rady m.st. Warszawy.
Głównym zadaniem rzecznika jest dbanie o prawa i dobrostan dzieci i młodzieży z warszawskich szkół, w tym przeciwdziałanie ich dyskryminacji i wykluczeniu. Rzecznik informuje uczniów, uczennice i ich rodziców o przysługujących im prawach oraz interweniuje w przypadku ich łamania. Jednym z najważniejszych zadań jest pomoc rzecznika w rozwiązywaniu trudnych sytuacji w szkole – w tym celu współpracuje z nauczycielami i nauczycielkami, dyrekcjami i szkolnymi rzecznikami praw uczniowskich oraz radami rodziców.
Rzecznik prowadzi też projekty edukacyjne – zainicjował Warszawskie Debaty o Prawach Uczniowskich przygotowane z myślą o miejskich placówkach oraz uruchomił pilotażowy program Warszawska Akademia Praw Uczniowskich, w którym bierze udział 10 szkół ponadpodstawowych. Rzecznik współpracuje również z Młodzieżową Radą m.st. Warszawy i młodzieżowymi radami dzielnic, rzecznikami praw uczniowskich z innych miast oraz organizacjami pozarządowymi. Bierze także udział w wydarzeniach młodzieżowych i obywatelskich.
Przy Warszawskim Rzeczniku Praw Uczniowskich pracuje zespół ekspercki złożony z przedstawicieli różnych środowisk, m.in. pracowników instytucji związanych z edukacją, pracowników urzędu, przedstawicieli Młodzieżowej Rady Warszawy oraz specjalistów, których obecność zależy od rodzaju zgłoszonej sprawy.
